Rất nhiều người trong chúng ta đều biết rõ vè các mô hình quản lý tập quyền, những mô hình đã được dạy trong các trường học về quản lý và được minh chứng thông qua thành công liên tục của các tập đoàn kinh tế lớn. Chúng ta cũng đều nghĩ rằng tập trung là mặc định, tập trung là tiên tiến. Mô hình đó, theo khái niệm của Ori Brafman và Rod A. Beckstrom trình bày qua “Sao biển và Nhện”, đều thuộc về típ “nhện”. Thế còn sao biển? Khác biệt cơ bản của sao biển so với nhện là: Nhện có một cơ quan đầu não, khi bị chặt mất cơ quan này thì cả cơ thể nhện cũng sẽ bị tiêu diệt. Còn sao biển thì không, cứ mỗi bộ phận cơ thể bị cắt rời lại vẫn có khả năng tự duy trì sự sống và phát triển thành một cơ thể độc lập khác. Tương tự như thế đối với mô hình kinh tế, tác giả quyển sách gọi mô hình theo típ sao biển là mô hình phân tán.
Những kinh nghiệm đối đầu của hai mô hình này được hai ông trình bày khá sinh động, qua những ví dụ thực tiễn như giữa MGM – một tập đoàn giải trí khổng lồ và các công ty chia sẻ âm nhạc phim ảnh qua Internet, giữa người Apache và phần mềm Apache, những đối thủ không thể bị tiêu diệt…
Nhện có một cơ quan đầu não, khi bị chặt mất cơ quan này thì cả cơ thể nhện cũng sẽ bị tiêu diệt. Còn sao biển thì không: cứ mỗi bộ phận cơ thể bị cắt rời lại vẫn có khả năng tự duy trì sự sống và phát triển thành một cơ thể độc lập khác. Tương tự như thế đối với mô hình kinh tế, và tác giả quyển sách gọi mô hình theo típ sao biển là mô hình phân tán.
Và đây chính là những con sao biển khổng lồ được hai ông điểm danh: Skype, Craigslist, Apache, Wikipedia và… Những kẻ cháy nắng. Những “cái chân” của con sao biển điển hình cũng được các ông chỉ ra: tổ hợp, nhân tố xúc tác, ý thức hệ, mạng lưới có sẵn và nhà vô địch. Vậy đâu là sức mạnh tiềm ẩn của nhân tố xúc tác? Điều này được hai ông phân tích qua một chương riêng biệt. Vấn đề được trình bày qua những ví dụ cụ thể của Goodwill Industries, của Wikipedia, của Nupedia… Những bảng so sánh trong cuốn sách được trình bày đơn giản, dễ hiểu và đầy sức thuyết phục.
Trong các chương tiếp theo, mô hình phân tán hóa và mô hình của tổ chức hỗn hợp lần lượt được trình bày, với các chiến lược phân tán, với những bài học rút ra từ eBay, Amazon, Yahoo… và đưa đến kết luận: “Dù ở dạng nào thì các yếu tố phân tán cũng giúp cho các công ty - từ eBay đến IBM - tiếp tục cạnh tranh được trên thị trường. Và điều quan trọng là, từng tổ chức phải tìm ra điểm cân bằng của sự kết hợp” mà hai ông gọi là “điểm mật”.
Chương cuối cùng được dành để trình bày 10 quy tắc chơi của một thế giới mới. Có thể người đọc sẽ thấy quy tắc này hay quy tắc kia đã là quen thuộc, tuy nhiên đọc lại các quy tắc sau khi đã đi qua hết các chương trước vẫn đưa đến cho chúng ta những chiêm nghiệm khá thú vị.
Không phải ngẫu nhiên mà Amazon đã xếp quyển sách này vào một trong mười quyển sách kinh tế hay nhất năm 2006. Chín chương của quyển sách được trình bày qua 260 trang của dịch giả Nguyễn Mạnh Hùng. Đây thực sự là một quyển sách bổ ích đối với những ai đang làm việc trong các lĩnh vực kinh tế.
Nguồn từ Doanhnhan
Theo thuonghieugroup.com
Cập nhật: 20/10/2010